اگر با مقوله متافیزیک، عرفان شرق، مدیتیشن و امثال آن آشنایی نداشته باشید، ((مانترای ٱم)) شاید یک ترکیب عجیب و حتی رازآلود به نظر برسد. پس در ابتدا، این ترکیب را واژه به واژه معنی می‌کنیم؛ مانترا واژه‌ای است به زبان سانسکریت و به معنای آزادکردن ذهن. در ادبیات عرفانی شرق و آئین هندوئیسم، مانترا همان اذکار و دعاهایی است که عارف و سالک زیر لب زمزمه می‌کند. در واقع، مانترا مجموعه‌ای از کلمات است که به زبان آوردنشان در حین مراقبه، قدرت معنوی و روحانی خاصی به انسان می‌بخشد و سبب می‌شود که او در عالم معنویات غرق شود.
متفکران و سالکان هندوئیسم بر این باورند که مانترا می‌تواند سیاهی را از روح انسان‌ها بزداید و ذهن‌شان را از کینه، وهم و جهالت خالی گرداند. انسان زمانی می‌تواند حقایق عالم هستی را درک کند که خود را به خوبی بشناسد و به قدرت خداوند باور قلبی پیدا کند. این مهم وقتی محقق می‌شود که همه وجودمان و علی‌الخصوص ذهن‌مان از آشفتگی‌ها و پلیدی‌ها پاک شده باشد و آماده پذیرش و جذب حقایق شود. در این مسیر، مانترا به ما کمک می‌کند تا نیازهای روحی و معنوی خود را سریعتر به عالم بالا بفرستیم. مانترا تشکیل شده از حروف و واژگانی است که تماماً پروردگار عالم را تداعی می‌کند و به نیروهای عظیم الهی اشاره دارد. در تمام ادیان و مذاهب، ذکر خداوند یکی از ارکان مهم ارتباط با خالق است. زمزمه کردن اسامی مقدس خداوند، به منزله ایجاد ارتعاشات و فرکانس‌هایی است که از طریق صدای ما به گوش کائنات و کیهان می‌رسد و به زودی پاسخ آن را دریافت می‌کنیم. هرچه بیشتر دعا کنیم، بیشتر می‌توانیم از شر افکار، هیجانات و انرژی‌های منفی خلاص شویم.
هریک از مانتراها می‌توانند انرژی منحصر به فردی از خود ساطع کنند که فرکانس‌هایشان نیز با یکدیگر متفاوت است، اما در مقالات قبل نیز اشاره کردیم که منبع یا ریشه تمام انرژی‌های حیات‌بخش در عالم یکی و آن هم ذات اقدس الله است. در این میان، مانترای ٱم جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد، چراکه بوداها معتقدند که مانترای ٱم ریشه تمامی اذکار، اصوات و واژگان مقدس است. به لحاظ لغوی، نمی‌توان معنای خاصی را به واژه ((ٱم)) نسبت داد ولی در عین حال، مضامین بسیاری پیرامون این صوت مقدس شکل می‌گیرد که بر مبنای آئین هندوئیسم، ریشه و بنیان همه اصوات است.
مانترای ٱم یک مانترای ازلی است؛ یعنی از نخستین روز خلقت عالم و آدم وجود داشته و زندگی را تداعی می‌کند. این مانترا نمایانگر انرژی پایان‌ناپذیر الهی است که از ازل وجود داشته، تا ابد وجود خواهد داشت و بی‌کران است. در قرآن کریم، تنها می‌توان واژه ((الله)) را با به نوعی معادل با صوت ((ٱم)) در نظر گرفت. مسلمانان معتقدند که ((الله)) اسم اعظم خداوند است که همه عالم را دربرمی‌گیرد و سایر اسامی الهی در بطن آن وجود دارد. از سوی دیگر، مسیحیان نیز بر طبق آنچه در انجیل آمده است، همه اصوات و کلمات را از خدا و برای خدا می‌دانند. پس نتیجه می‌گیریم که مانترای ٱم یادآور انرژی ازلی عالم است.
مانترای ٱم چگونه می‌تواند زندگی انسان را متحول کند؟
ٱم، مناجات ازلی جهان هستی و کائنات است و تکرار این ذکر اسرارآمیز پیامدهای مثبت فراوانی دارد که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش تمرکز و سطح هوشیاری
- کمک به انسان برای دستیابی به خودآگاهی
- جذب ارتعاشات و انرژی‌های مثبت
- کمک به تغییر بینش و نگرش انسان نسبت به محیط پیرامون خود
- پاکسازی روح و جسم
- جلوگیری از نفوذ ارتعاشات منفی به وجود انسان
استفاده از این ذکر به هنگام مدیتیشن، به مراقبه گر کمک می‌کند تا همه تمرکز خود را به زمان حال معطوف کند. مانترای ٱم مادر تمامی مانتراهاست و قدرت عجیبی دارد که در ادیان هندی با نماد مخصوصی شناخته می‌شود. این صوت مقدس تداعی کننده اصلی‌ترین مفاهیم الهی است. قدرت بی‌کران خداوند، آگاهی و علم خداوند از همه‌چیز و همه‌جا، عشق ازلی خداوند به انسان و کائنات و وجود همیشه ناظر خداوند، همه و همه در مانترای ٱم وجود دارد.
به طور کلی، همه مانتراها به دنبال رهایی انسان از اسارت در آشفتگی‌های ذهنی هستند. مانترا می‌تواند انسان را مثل یک پرنده سبکبال به اوج آزادی برساند. ما زمانی به موفقیت در این دنیا و کمال معنوی می‌رسیم که ذهن‌مان کاملاً رها و آزاد شده باشد. تکرار مانتراها حتی در دستیابی به آرزوهای دنیوی مانند ثروت و سلامتی نیز بسیار مؤثر است. البته همه این‌ها در صورتی میسر می‌شود که محیط و فضایی که در آن قرار داریم برای تکرار اصوات و اذکار مقدس آماده شده باشد. گوشه‌ای خلوت و آرام در یک سحرگاه دلچسب، بهترین فضا را برای مناجات با خداوند فراهم می‌کند. خداوند یک نور بی‌نهایت است و بزرگترین خواسته‌های ما را در یک چشم به هم زدن برآورده می‌کند و این به باور قلبی ما بستگی دارد. دعا باید با همه وجود و تمام احساس خوانده شود تا ارتعاشات آن به آسمان برود.
مانترای ٱم یک ریسمان بسیار محکم و بی‌انتهاست که ما را از همه شرارت‌ها و پلیدی‌ها دور نگه می‌دارد، ما را در برابر بلایای مختلف محافظت می‌کند و شیرینی عشق به خداوند را به کام ما می‌نشاند. این یک صوت بسیار ساده با قدرت حیرت‌انگیز است و با این‌که از دوران باستان به یادگار مانده، هنوز هم در تمرینات مختلف یوگا و مدیتیشن استفاده می‌شود. شما با تکرار این ذکر، انگار به تمام جهان متصل می‌شوید. یافته‌های پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد که تکرار ذکر ٱم می‌تواند سیگنال‌های مغزی را به طرز شگفت‌انگیزی تغییر دهد و مغز را از حالت تشویش و استرس خارج گرداند. این به معنای تنظیم ضربان قلب، کاهش فشار خون و ایجاد تعادل در بدن است!
ٱم یک موسیقی دلنواز است که از عشق حکایت می‌کند و هر صوتی که در عالم هستی وجود دارد از این صدای مقدس سرچشمه می‌گیرد و ما با تکرار آن جسم و روح خود را به آرامش می‌رسانیم. اصوات مقدس معانی زیادی در خود جای داده‌اند و ارتباط با خداوند از طریق این اذکار بسیار لذت‌بخش است. در ابتدا کلمه بود و کلمه با خدا بود.